Profilaktyczne badania lekarskie - jakie badania wykonać?

Każdy wie, że wielu chorobom łatwiej zapobiegać niż je leczyć, dlatego tak ważne jest regularne poddawanie się badaniom profilaktycznym, które są dobierane przez specjalistów w zależności od cech danej osoby (wiek, płeć, specyficzne dolegliwości, historia choroby, styl życia, warunki pracy).

Ministerstwo Zdrowia zatwierdziło specjalne badania profilaktyczne dla niektórych kategorii ludności, które umożliwią wykrycie większości chorób we wczesnym stadium, zalecenie leczenia w odpowiednim czasie i wykluczenie ryzyka wystąpienia towarzyszących im negatywnych skutków.

Kto kwalifikuje się do regularnych badań lekarskich?

Oczywiście, każdy powinien co roku poddawać się określonym procedurom diagnostycznym.

Jednak pewna kategoria osób powinna dokładniej monitorować stan swojego zdrowia i nie pomijać koniecznych działań profilaktycznych, a mianowicie:

• Osoby z pewnymi czynnikami ryzyka (takimi jak nadwaga, wysokie ciśnienie tętnicze, siedzący tryb życia, obecność chorób przewlekłych itp.)
• Osoby w wieku 40-45 lat;
• Osoby, które pracują w szkodliwych branżach lub żyją w niekorzystnych warunkach środowiskowych;
• Osoby z dziedziczną predyspozycją do pewnych chorób (np. cukrzyca, nadciśnienie, choroba wieńcowa itp.).

W takim przypadku należy zwracać szczególną uwagę na stan zdrowia, aby zapobiec rozwojowi wielu patologii.

Lista zalecanych corocznych badań kontrolnych:

• Ogólne badanie krwi służące do ogólnej oceny stanu organizmu, odporności, wykrywania wszelkich procesów zapalnych, ukrytych infekcji.
• Badanie moczu w celu diagnostyki układu moczowego.
• Badania krwi na poziom cholesterolu i glukozy, w celu wykrycia wszelkich nieprawidłowości w metabolizmie i funkcjonowaniu odpowiednich narządów wewnętrznych.
• Fluorografia. Diagnozowanie stanu płuc, wykrywanie gruźlicy i innych patologii.
• Badanie ultrasonograficzne narządów jamy brzusznej.
• Wykonywanie badań w kierunku HIV, zapalenia wątroby typu B i C.
• Badania ciśnienia krwi.

Ponadto co roku należy zgłaszać się do stomatologa, ginekologa, urologa i okulisty.

Sprawdź też: Najczęstsze choroby jesienne - zapobieganie i profilaktyka

Osoby w wieku 40-45 lat powinny przynajmniej raz na dwa lata wykonywać badanie EKG w celu oceny czynności serca, badanie ultrasonograficzne naczyń głowy i szyi, kolonoskopię (w celu oceny czynności jelit), densytometrię (w celu oceny gęstości kości) oraz badanie krwi na obecność markerów nowotworowych w celu wczesnego wykrywania niektórych rodzajów raka.

Ponadto kobiety w wieku powyżej 39 lat powinny co roku poddawać się badaniom mammologicznym i pobierać wymaz do badania cytologicznego. Natomiast mężczyznom po 40. roku życia zaleca się coroczne wizyty u urologa i badanie krwi na obecność antygenu swoistego dla prostaty.

Osobną kategorię osób, które również powinny poddać się kompleksowemu badaniu, stanowią pary planujące ciążę.

Czy należy regularnie wykonywać badania kontrolne w kierunku nowotworów?

Koncepcja wczesnych badań przesiewowych w kierunku nowotworów jest przydatna tylko w niektórych grupach populacyjnych i tylko w szczególnych warunkach: jakość badań przesiewowych, kontrola jakości leczenia uzupełniającego i inne czynniki. Stosowanie tego samego zestawu badań do szerokich grup jest oczywiście szaleństwem. Ponadto badania te przynoszą znaczne szkody osobom, które nie potrzebują badań przesiewowych. Podobnie jest z testami genetycznymi. Czy masz wielu krewnych, którzy chorowali na raka? Niewielu krewnych, którzy chorowali na tę chorobę, ale zachorowali w młodym wieku? Istnieje więc duże prawdopodobieństwo wystąpienia mutacji złośliwej. W takim przypadku należy jednak najpierw skonsultować się z lekarzem genetykiem: powie on, co i jaką metodą należy zbadać. W przeciwnym razie badanie przypomina szukanie igły w stogu siana: można znaleźć wiele niepotrzebnych rzeczy, ale to, czy znajdzie się igłę, nie jest pewne.

Profilaktyczne badania lekarskie  są ważne, ale zawsze należy pamiętać o równowadze między korzyściami a szkodami. Tak, jest wiele osób, które odniosą korzyści z badań profilaktycznych, ale jest też wiele osób, którym badania te bardziej zaszkodzą. Są to głównie osoby o niskim ryzyku zachorowania. Na przykład ponad połowa osób przebadanych w naszym systemie nie otrzymała żadnych zaleceń lub otrzymała jedno lub dwa.